اگر از ساکنان دو دهه گذشته شهرمشهد باشید، بخوبی می‌توانید روند شکل‌گیری محلات و مناطق سکونتی در حواشی شهر را به خاطر بیاورید؛ چراکه اگر نگوییم تمام مناطق حاشیه‌ای، در بهترین حالت نزدیک به یک سوم از محلات نوپای مشهد حدود ۲۰ سال پیش وجود خارجی نداشتند.
اما اینکه گسترش شهرها امری طبیعی است و نمی توان آن را نادیده گرفت، یک چیز است و اینکه ابتدا منطقه ای به‌صورت ۱۰۰ درصد غیرمجاز شکل بگیرد، چیز دیگری است که متأسفانه بسیاری از مناطق پیرامونی شهر مشهد به این شیوه پدید آمده‌اند.
اگر بخواهیم کمی مصداقی تر به این موضوع بپردازیم، باید به مواردی چون انتهای بلواردوم طبرسی و التیمور در شمال و انتهای بلوار هاشمیه و صیاد شیرازی در جنوب شهر و نیز بخش‌هایی از منطقه سیدی در شرق مشهد اشاره کنیم.
بنابراین به دلایل مختلفی مدیریت جمعیت در کشور ما در بخش سکونت نتوانسته جلوتر از تغییرات انجام شده باشد و در بیشتر موارد ابتدا بخش قابل توجهی از روند شکل‌گیری محلات بدون توجه به ضوابط شهرسازی بوده که با نگاهی دقیق‌تر، به مشکلات ریز و درشت ساکنان این نوع از محلات پی می‌بریم.
حال با این مقدمه کوتاه می‌خواهیم به موضوعی در این حوزه اشاره کنیم که به اذعان کارشناسان در آینده نه چندان دور مشکلات متعددی را به افراد دخیل در موضوع و البته کل شهر تحمیل خواهد کرد.
حذف اراضی کشاورزی در گام نخست
آنچه مسلم است زمین نخستین لازمه اقدامات بعدی برای ساخت وساز است، اما بی‌شک زمین با کاربری مسکونی تنها در محدوده قانونی شهر و بر پایه ضوابط شهرسازی مشخص شده که قیمت نسبتاً بالایی دارد.
با این وصف عده‌ای از افراد کم توان مالی قادر به خرید چنین زمین‌هایی نیستند و ناچار به سمت خرید زمین‌های ارزان‌تر اطراف شهر ترغیب می‌شوند و از سوی دیگر عده‌ای هم هستند که سال‌هاست کارشان همین است که زمین‌های مستعد کشاورزی را با بهای اندکی خریداری و با ترفندهای معلوم ونامعلومی اقدام به تقسیم و قطعه بندی این زمین‌ها می‌کنند وبا فروش آن‌ها پول قابل توجهی به جیب می‌زنند.
اقدامی که این روزها در بخش غربی مشهد و به طور خاص در اراضی چاهشک و حسین‌آباد جلدک در حال رخ دادن است و با نگاهی به سایت‌های اینترنتی به آگهی‌های زیادی از فروش قطعات ریزودرشت زمین‌هایی برمی‌خورید که در اراضی کشاورزی این منطقه مشخص شده‌اند.
ورود قهرمانان در آخر فیلم
نکته تأمل برانگیز در اقدامات مشابه این است که بنا به دلایل نامعلومی در زمانی که فروش این گونه از زمین‌ها با تبلیغات گسترده در حال رونق آرام آرام است، هیچ کدام از دستگاه‌های نظارتی و متولی مرتبط با موضوع وارد ماجرا نمی‌شوند و سال‌ها بعد که عده‌ای تمام دار وندار خود را صرف خرید یک قطعه زمین و ساخت شبانه یک آلونک کردند، پیگیر موضوع می‌شوند.
نمونه بارز مشکل‌ساز این گونه اقدامات درست در نزدیکی همین زمین‌هایی است که این روزها دلالان در حال فروش هستند؛ زمین‌های حوالی نمایشگاه بین‌المللی که خریداران آن بیش از یک دهه است که در راهروهای مجتمع‌های قضایی به دنبال پایان دادن به مشکلات خود هستند.
با تمام این اوصاف و در حالی که هنوز مدیران مشهد و طرقبه - شاندیز در حال حل و فصل مسئله مرز دو شهرستان در این محدوده هستند، عده‌ای از فرصت استفاده کرده و در حال قطعه بندی و فروش زمین‌های کشاورزی این دشت مستعد هستند.
آنچه مسلم است بخش عمده این زمین‌ها کاربری مسکونی ندارند و به لحاظ مالکیتی هم به صورت مشاع فروخته می‌شوند که بی شک چند سال بعد که سیل ساخت وسازهای غیرمجاز به این محدوده برسد، آغاز مشکلات خریداران و مدیران شهری خواهد بود؛ چراکه بر اساس ضوابط تعیین شده حداقل مساحت زمین برای دادن پروانه ساخت در زمین‌هایی که کاربری مسکونی دارند، مشخص است، حال آنکه این زمین‌ها اولاً کاربری مسکونی ندارند و ثانیاً اینکه در قطعات کوچک و در اصطلاح ریزدانه فروخته می‌شوند ودر بهترین حالت شهرک‌های بی‌قواره دیگری در حاشیه شهر مشهد ایجاد خواهند شد.
مقصران نامرئی
بنابراین به نظر می‌رسد متولیان حفظ حقوق عامه باید در همین ابتدای کار (البته اگر دیر نشده باشد) وارد عمل شوند و ابتدا از مرگ اراضی کشاورزی جلوگیری کنند و در مرحله بعد دستگاه‌های متولی در بخش‌های مختلف را ملزم به انجام وظیفه خود نمایند.
متأسفانه در موارد مشابه همواره شاهد این موضوع بوده وهستیم که وقتی در انتهای کار قرار بر رفع تصرف یا قلع بنا می‌شود، مجریان یا مدیران قبل از آن زمان به عنوان مقصران کم کار معرفی می‌شوند و هیچ گاه یکی از همین مقصران نامرئی محاکمه نمی‌شوند تا سایر متولیان با حساسیت بیشتری از تداوم تخلفات آشکار و گسترده جلوگیری نمایند.
کلام آخر
خلاصه اینکه ساز دلالان زمین در اراضی غربی مشهد این روزها کوک است و شبانه‌روز در حال نواختن آن هستند و به دلیل دوری هنوز صدایی از آن به گوش نمی‌رسد، ولی در آینده نه چندان دور وقتی شاهد رشد شبانه آلونک‌های غیراستاندارد در این دشت بودیم، تازه می‌فهمیم نتی که آن‌ها می‌نواختند چیزی جز تغییر کاربری در دستگاه ساخت وسازهای غیرمجاز در گوشه غفلت ناظران نبوده و شاید آن روز دیگر چاره‌ای برای تصمیم‌گیران نباشد تا مانند بسیاری از محلات موجود در حاشیه شهر مشهد به ساکنان این محله هم خدماتی چون آب، برق و گاز بدهند و وصله ناجور دیگری بر وصله‌های قبلی شهر افزوده شود.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما